1864 Sonrası Kafkasya

Toplu sürgüne rağmen bir miktar Kafkasyalı vatanında 
kalmayı başarabilmiştir. Bunlar Orta Kuban, Zelençuk Laba
 kısımlarında kalan Adigelerdir.

1877’de Osmanlı Rus muharebeleri başladı.
Gunip yakınında ve Anapa mevkii’nde iki büyük kurultay toplandı.
Abdurrahman Efendi reis seçildi ve  isyan kararı alındı. 

1877 Mayıs’ından Aralık ayına kadar süren isyan kanlı bir şekilde bastırıldı.
Kurulan harp divanları Kafkasyalıların bütün ileri gelenlerini idam etti,
onbinlerce aileyi de Sibirya’ya sürgüne gönderdi.

İkinci isyan Ruslar 1905 yılında Japonlara yenilince patlak verdi.

Kuzey Kafkasya’da bu isyanda yine şiddet ve vahşetle bastırıldı.

Rusya’da 1917 Şubat'ında başlayan ihtilal, esaret altındaki bütün milletlerin
ayaklanmasına sebep oldu. Kafkasyalılar da yüzyıllardır hasretini çektikleri
istiklâlleri için harekete geçtiler.



1. Büyük Halk Kurultayı 3 Mayıs 1917'de Terekkale'de toplandı. 
5 gün süren  toplantılar sonucunda 
"Birleşik Kafkasya Dağlıları Birliği Geçici Yönetimi" oluşturuldu.



20 Kasım 1917'da Rusya'dan ayrıldığını îlân eden yeni hükûmet;
Çeçen Abdülmecid Çermoy Devlet Başkanı seçti.

Yeni kurulan Kuzey Kafkasya Ordusu'na komutan tayin edilen Met Çunatıko Yusuf İzzet Paşa, Kafkas İslâm Ordusu Kumandanı Nuri Paşa ve Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti Devlet Başkanı Abdülmecid Çermoy düşmandan temizlenen Derbent'te bir araya geldiler. 13 Ekim 1918 günü yapılan büyük merasimden sonra top sesleri arasında Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti'nin yedi yıldızlı bayrağı şehrin burçlarına çekildi.

Her şeyin iyiye gittiği, Millî Hükümet'in güvenli bir çalışma ortamı bulduğu bir sırada, İstanbul'da gelen bir haber bütün planları alt üst etti.
1. Dünya Savaşı'ndan yenilgiyle çıkan Osmanlı Devleti
Mondros Mütarekesi'ni imzalamış, mütareke gereği Kafkas Orduları,
Başkumandanlığa dönüş için emir almıştı.
Kuzey Kafkasya'ya son derece olumlu hizmetler veren ordu,
emir gereği 28 Aralık 1918'de gözyaşları arasında Kafkasya'dan ayrıldı. 



Kafkas İslâm Ordusu'nun çekilmesi, Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti için yıkım olmuştu.
Genç devletin, biri beyaz biri kızıl iki düşman cephe karşısında
durumu gittikçe ağırlaşıyordu.

Ağustos 1919'da, uygun şartlar oluşuncaya kadar Millî Meclis tatil edildi,
buna karşılık gerilla savaşı başlatıldı. Çarlık ordularından çekmediklerini bir avuç Kafkasyalıdan çeken komünistler yeniden propaganda yolunu seçtiler.
Savaşı bırakmaları hâlinde Kafkasya'nın bağımsızlığını tanıyacaklarını söylüyorlardı. 



6 Mayıs 1920'de Çeçenistan Kayışyurt'ta Bolşevik toplarının tehdidi altında
büyük bir kurultay toplandı. Uzun müzakerelerden sonra and içilerek
mücadeleye devam kararı alındı, yeni bir temsilciler meclisi seçildi. 

 Kafkasyalılar Said Şamil'in önderliğinde mücadeleyi sürdürdüler. 
Önemli başarılar sağlandı. Birbiri ardına gönderilen 
Bolşevik kuvvetlerini bozguna uğrattılar.



Bu arada Rusya'da iç savaş sona ermişti.
Çarlık taraftarlarını tamamen yok eden Bolşevikler durumlarını sağlamlaştırınca bütün kuvvetleriyle Kafkasya üzerine saldırdılar. 
Nihayet 1921 Haziran'ında son direniş de çöktü 
ve Kuzey Kafkasya tamamen işgâl edildi.


teşekkürler
KAFKASEVİ.com